کتاب ترجمه فارسی استاندارد تحلیل علل ریشه‌ای EN 62740

ترجمه سعید رمضانی، فرزین فرضعلی پور

در چند سال اخیر در کشور عزیزمان، شاهد حوادث صنعتی چند لایه بوده ایم و از آنجا که تحلیل علل ریشه ای با بهره برداری از روش های مختلف، حوادث را در لایه های مختلف بررسی می کند و سعی در جلوگیری از رخداد مجدد حوادث دارد، لذا می تواند در ریشه کن کردن حوادث بزرگ و کوچک در صنعت، سهم چشمگیری داشته باشد. با توجه به اهمیت تحلیل علل ریشه ای، نیاز به استاندارد سازی آن با روش های مختلف، احساس می شود تا بتواند اثربخشی بیشتری را در حذف و یا کاهش خرابی ها ارائه کند. تحلیل علل ریشه ای(RCA)، فرآیندی سیستماتیک برای شناسایی عوامل فیزکی، انسانی، پنهان سازمانی است که در وقوع یک رویداد خرابی یا حادثه، مشارکت دارند. هدف از RCA، جلوگیری از تکرار مجدد رویداد، یا کاهش احتمال و اثرات آن است.کتاب پیش رو در سازمان استاندارد بریتانیا به رشته ی تحریر در آمده است. این کتاب، علاوه بر شرح تحلیل علل ریشه ای، در ۵ پیوست، به توضیح جامع بیش از ۲۰ روش کاربردی در تحلیل علل ریشه ای می پردازد. این تشریح از روش ها شامل مرور کلی، فرآیند، نقاط قوت و محدودیت هاو در اکثر روش ها شامل مثال های کاربردی از آن ها نیز می شود. در بخش اول، این استاندارد به معرفی تحلیل علل ریشه ای و فرآیند انجام آنکه شامل بخش های آغاز، تعیین حقایق،تحلیل، تایید و ارائه ی نتایج است، و تعاریف اصطلاحات تحلیل علل ریشه ای می پردازد. علاوه بر این، شامل معرفی بسیار مختصر از روش هایی که در بخش های بعدی می آیند نیز می شود. پیوست اول این کتاب، لیستی از تکنیک های تحلیل علل ریشه ای مورد استفاده با شرحی مختصر است که یک لیست مرجع از معیارهایی که می توانند برای مقایسه ی تکنیک های مختلف استفاده شوند را فراهم می آورد. علاوه بر این، سعی شده است تا نمونه هایی نیز از انواع تکنیک ها ذکر شود. در پیوست دوم این کتاب، رایج ترین مدل های تحلیل علل ریشه ای مورد استفاده، شرح داده می شوند که روش های مختلفی از تفکر در مورد رویداد را فراهم می آورند. این مدل های مختلف مبتنی بر فرضیه های قطعی با توجه به رویداد هستند. مدل هایی که در این پیوست آمده اند شامل تحلیل مانع، مدل دلیل، مدل های سیستم و مدل و فرآیند های پیشامد تئوریک سیستم ها می شوند. در پیوست سوم این کتاب، طیف وسیعی از تکنیک های استفاده شده در طول یک تحلیل علل ریشه ای شرح داده می شوند. این لیست، نمونه هایی از انواع مختلف تکنیک های استفاده شده را پوشش می دهد. بسیاری از این تکنیک ها توسط نرم افزار ،پشتیبانی شده اند. بعضی از روش ها و نرم افزارها، دارای عناصری هستند که اختصاصی هستند و ممکن است بر هزینه ی اجرای تکنیک، تاثیر بگذارند. پیوست چهارم از این کتاب، شامل ابزار ها و تکنیک هایی است که می توانند از اجرای تحلیل علل ریشه ای حمایت کنند و در پیوست پنجم نیز به توضیحات تکمیلی در مورد تحلیل علل ریشه ای پرداخته می شود.